این رشته از حقوق، در آغاز در کنار حقوق کار و برای حمایت از کارگران در برابر خطرات ناشی از کار و نیز از کار افتادگی، پیری، ناتوانی و بازنشستگی پدید آمد، ولی سپس گسترش یافت و به عنوان یکی از مصادیق حقوق اولیه انسان، دیگر اصناف جامعه را نیز در برگرفت.
قواعد و مقررات حقوق
تأمین اجتماعی و بازنشستگی به گونه‌ای است که باید آن را در شمار حقوق عمومی به
حساب آورد؛ هرچند برخی به دلیل ماهیت خاص قوانین آن، آن را نوع سومی از حقوق و
ناقص تقسیم دوگانه حقوق به حقوق عمومی و خصوصی دانسته اند. به هرحال« حقوق تأمین
اجتماعی، مجموعۀ قواعد و مقررات حاکم بر اقداماتی است که جامعه به نحو سازمان
یافته برای حمایت از اعضای خود به هنگام پریشانی‌ها و تنگناهای اقتصادی و اجتماعی
انجام می‌دهد».