مفهوم عام تفسیر قواعد حقوقی به فرایند روشنسازی و فهم دقیقتر مفاد قوانین و اصول حقوقی اشاره دارد که در مواقعی که ابهام یا تردید در متن قانون وجود داشته باشد، ضروری است. هدف اصلی تفسیر قوانین، اجرای صحیح و مؤثر آنهاست. این امر در صورتی که حکم و موضوع قاعده بهطور روشن و واضح بیان شده باشد، بهطور طبیعی ممکن است بدون مشکل انجام شود، اما در بسیاری از موارد، به دلیل وجود ابهام یا عدم صراحت در متن قانون، نیاز به تلاش و جهد مضاعف برای روشنسازی و تفسیر آن ایجاد میشود.
در این زمینه، "تفسیر" به مجموعه فعالیتها و تلاشهایی اطلاق میشود که بهمنظور رفع ابهام از حکم یا موضوع قاعده حقوقی و روشنسازی معنای آن صورت میگیرد. این فرآیند میتواند شامل روشهای مختلف استنباط از قانون و استفاده از منابع مختلف حقوقی مانند شریعت، عرف و رویه قضائی باشد، اما در عمل، بیشتر به تفسیر قوانین مکتوب مربوط میشود چرا که قانون بهطور خاص بیشتر از سایر قواعد نیاز به تفسیر دارد.
در نتیجه، تفسیر قانون بهویژه در مواقعی که با مفاهیم مبهم یا پیچیده روبهرو میشویم، نقش کلیدی در اعمال و اجرای عدالت دارد و مجریان قانون (قضات، وکلا، و مقامات حقوقی) باید با استفاده از فنون استنباط و تفسیر دقیق، اطمینان حاصل کنند که هدف واقعی قانون به درستی فهمیده و اجرا میشود.