تفاوت های عمده قوانین اساسی وعادی

اول: از لحاظ سلسله مراتب: 

قانون اساسی فوق قوانین عادی قرار دارد. وقوانین عادی لزوماً در مطابقت با قانون اساسی تسويد وتصویب می شود. ودر تمام کشورها برای "اساسی بودن قوانین عادی" از سوی مرجع خاصی نظارت صورت می گیرد که حسب ماده 121 قانون اساسی افغانستان این صلاحیت به ستره محکمه به حیث یک صلاحیت اعطائی نه ذاتی داده شده که فقط درصورت مطالبه حکومت یا محاکم می تواند آنرا اعمال نماید.

دو: از لحاظ مرجع تصویب وتعدیل 

غالباً مرجع تصویب قانون اساسی نوشته با اصل حاکمیت که مردم است نزدیکتر می باشد نسبت به مرجع تصویب قوانین عادی. مثلاً در افغانستان مرجع تصویب وتعدیل قانون اساسی لویه جرگه (قانونی نه عنعنوی) می باشد درحالیکه مرجع قوانین عادی پارلمان است. استثناء اگر پارلمان در رخصتی باشد وضرورت عاجل وجود داشته باشد، قوانین عادی را شورای وزیران تصویب ورئیس جمهور توشیح می تواند.

سوم: از حیث موضوع: 

قانون اساسی به تنظیم "قدرت عمومی" تفکیک قدرت، اجزای قدرت، روابط درونی آنها، روابط آنها با مردم وحقوق وآزادیها می پردازد وکلیات این روابط وحقوق را بیان می دارد. درحالیکه قوانین عادی به تمام مسائل عمومی وخصوصی روابط مردم فیمابین آنها وروابط شان با دولت می پردازد. در قانون اساسی افغانستان صلاحیتهای پارلمان آنطوریکه در فرانسه محصور است مقید نشده لذا قوانین عادی به تنظیم تمام روابط حقوقی می تواند اقدام نماید. واین اقدام به شکل تفصیلی می باشد نه کلی مثل قانون اساسی.

چهارم: پروسیجر واجراآت قاعده سازی قانون اساسی با قانون عادی متفاوت است.

شکل تعدیل قانون اساسی در قانون اساسی بیان شده درحالیکه پروسیجر قانون ساختن ویا تعدیل قوانین در مقرره اسناد تقنینی بیان شده است که شامل تسوید، تدقیق، تصویب، توشیح، نشر و نفاذ می شود. قوانین اساسی عموماً به همه پرسی گذاشته می شوند ودر خصوص قوانین عادی اینچنین الزامی وجود ندارد.

پنج:ازلحاظ رشته بندی: 

قانون اساسی از جمله قوانین عمومی بشمار می رود که از زیررشته های حقوق عمومی شمرده می شود. درحالیکه قوانین عادی می تواند عمومی باشد و می تواند خصوصی باشد.

بحث مهمیکه شاید در این خصوص مطرح شود عبارت است از "قواعد دارای ارزش قانون اساسی" در بعض کشورها علاوه بر متن قانون اساسی یکسلسه قواعد دیگری دارای ارزش قانون اساسی نیز شمرده می شود.